Życie i twórczość Adama Mickiewicza
Patron naszej szkoły Adam Bernard Mickiewicz należy do największych twórców literatury polskiej. Urodził się 24 grudnia 1798 roku w Zaosiu koło Nowogródka. Pochodził z rodziny szlacheckiej, jego ojciec pracował w sądzie w Nowogródku. Jako chłopiec mały Adama uczęszczał do szkoły prowadzonej przez dominikanów. W 1815 roku udał się do Wilna, gdzie na tamtejszym uniwersytecie rozpoczął studia.
W latach 1819 – 1823 pracował jako nauczyciel w Kownie. Nawiązał też kontakty z Towarzystwem Filomatów i Zgromadzeniem Filaretów, pisał także swoje pierwsze utwory poetyckie: "Pieśń Filaretów" czy "Oda do młodości". W tamtym czasie poznał również Marylę Wereszczakównę. Miłość do niej wpłynęła na jego późniejsze życie, nie tylko osobiste, ale również na jego twórczość. Rodzina Maryli uznała, iż nie był on odpowiednim kandydatem na męża, więc wkrótce została żoną hrabiego Puttkamera. W tamtym czasie Mickiewicz napisał m.in. "Ballady i romanse", "Grażynę" oraz II i IV część "Dziadów".
1823 roku organizacja Filomatów, do której należał Mickiewicz, została zdekonspirowana. Poetę skazano na zesłanie do Rosji, tam przyjaźnił się z tamtejszymi romantykami oraz dużo podróżował. Pojechał na Krym, do Moskwy, Petersburga czy Odessy. Wtedy powstały jego słynne "Sonety krymskie" oraz "Konrad Wallenrod".
W 1829 roku po wyjeździe z Rosji znalazł się we Włoszech, przebywając poza granicami kraju dowiedział się o wybuchu powstania listopadowego. Po nieudanej próbie przedostania się do Królewca w 1831 roku dołączył do uchodźców w Dreźnie, tu napisał III część "Dziadów".
W 1832 roku przyjechał do Paryża, gdzie postanowił pozostać na dłużej. W Paryżu napisał swoje najsłynniejsze dzieło - "Pan Tadeusz". W 1834 roku ożenił się z Celiną Szymanowską. Pracował na nowo utworzonej katedrze literatury słowiańskiej w College de France. Był również przywódcą koła towiańczyków.
W 1848 wyjechał do Rzymu, tam utworzył Legion Polski na służbie walczącej Lombardii. Potem z grupą Francuzów i emigrantów założył pismo Trybuna Ludu. Ostatnią akcją patriotyczną poety była próba sformowania Legionów Polskich, które przygotowywał do walki z Rosją. To właśnie w tym celu przybył do Stambułu, gdzie niespodziewanie zmarł 26 listopada 1855 r.
Poniżej zaprezentowane zostały niektóre znaczące cytaty wieszcza
Samotność – mędrców mistrzyni.
Kraj lat dziecinnych! On zawsze zostanie Święty i czysty jak pierwsze kochanie(...) Kraje dzieciństwa, gdzie człowiek po świecie igieł jak po łące, a znał tylko kwiecie Miłe i piękne.
Tam sięgaj, gdzie wzrok nie sięga; Łam czego rozum nie złamie: Młodości! – Orla twych lotów potęga, Jako piorun twoje ramię.
Polały się łzy me czyste, rzęsiste, Na me dzieciństwo sielskie, anielskie, Na moją młodość górną, durną…
Milej sobie wspominam nie dzieła waleczne I głośne, ale czyny ciche, użyteczne I cierpienie.
Nasz naród jest jak lawa Z wierzchu zimna i twarda, sucha i plugawa Lecz wewnętrznego ognia sto lat nie wyziębi Pluwajmy na tę skorupę i zstąpmy do głębi.
Nie masz równego na ziemi, oprócz wyrazu - ojczyzna.
Litwo! Ojczyzno moja! Ty jesteś jak zdrowie; Ile cię trzeba cenić ten tylko się dowie, Kto cię stracił.
Lepszy w wolności kęsek lada jaki, niźli w niewoli przysmaki.
Ja i ojczyzna to jedno.
Polska Chrystusem narodów.
Za co człowiek na bliźnich tak często uderza. Jak na dzikie zwierzęta? - Bo ma w sobie zwierza.
Mędrzec zwyczajnych ludzi z rozmowy ocenia a niezwyczajnych mężów poznaje z milczenia.
Grzeczność nie jest nauką łatwą ani małą.
Po psie płaczą szczerze I dłużej niż tu lud po bohaterze.
